Faro honetan joera eta etorkizunera begirako ikuspuntu batzuetan jarriko dugu begirada. Batzuk orain arteko bideari begiratu eta joerak ezer aldatuko ez balitz nondik joango diren esaten saiatzen dira. Beste batzuk aldiz, etorkizuna esploratzeko metodoak edo ikuspuntuak dira, goazen ba 2020etik aurrerakoan murgiltzera azken faro honetan.

Gartner aholkularitza ezagunak, urtero bezala bere azterketa atera du eta bertan 10 joera edo lerro nabarmendu nahi izan ditu.

  1. Hiperautomatizazioa: Automatizazioak teknologia erabiltzen du noizbait gizakiek behar izan zituzten zereginak automatizatzeko.
  2. Esperientzia aniztasuna: ordenagailu baten ideia tradizionala interakzio puntu bakar batetik eboluzionatzen da, interfaze multisentsorial eta multitaktilak sartzeko, hala nola gailu eramangarriak eta sentsore informatiko aurreratuak; denak konbinatuz esperientzia osagarri, erabilgarri eta erabilerrazak eginaz.
  3. Demokratizazioa: teknologiaren demokratizazioak (beren hitzetan) pertsonei esperientzia tekniko edo komertzialerako sarbide erraza ematea esan nahi du, trebakuntza zabala (eta garestia) izan gabe.
  4. Giza hedapena: gizakion esperientzia kognitiboak eta fisikoak hobetzeko teknologia erabiltzea da.
  5. Gardentasuna eta trazabilitatea: kontsumitzaileek beren datuak biltzeko eta erabiltzeko moduaz gehiago jabetzen diren heinean, erakundeek ere aitortzen dute datuak biltzeko eta biltzeko ardura gero eta handiagoa dutela, horregatik hauen erabileran jarraikortasuna eta gardentasuna ezinbestekoak izango dira.
  6. Edge konputazioaren garrantzia: Edge computing topologia bat da, non informazioa prozesatzea eta edukia biltzea eta entregatzea informazio-iturrietatik gertuago jartzen diren, tokiko trafikoa eta banatua mantentzeak latentzia murriztuko duen ideiarekin.
  7. Hodei banatua: banatutako hodeia. hodei zerbitzuak hodei-hornitzailearen datu zentroetatik kanpoko kokapenetara eramateari dagokio, baina oraindik hornitzaileak kontrolaturik.
  8. Gauza autonomoak: gauza autonomoek, droneak, robotak, itsasontziak eta gailuak barne, AA ustiatzen dute, gizakiek normalean egiten dituzten lanak egiteko.
  9. Blockchain praktikoa: blockchain erregistro liburu nagusi banatu moduko bat da, kronologikoki ordenatutako erregistro transakzional ezeztaezinenez osatua, kriptografikoki sinatuak eta sare bateko partaide guztiek partekatuak. Teknologia honen erabilera praktikoagoak ikusiko ditugu hemendik aurrera.
  10. Adimen artifiziala oinarri duen segurtasuna: segurtasun taldeek teknologia berrikuntza guzti hauei aurre egin behar diete, eta jakitun izan beharko dute adimen artifizialak segurtasun eremuan nola eragingo duen.

 

Aldiz, MITeko Technology review aldizkarian Bill Gatesek koordinatuta 2019tik aurrera garrantzitsuak izango diren teknologia batzuk ere zerrendatu dituzte. Honako hauek dira:

  1. Trebetasun robotikoa: eredu birtualek robotei beren kabuz lan fisiko konplexuak egiten ikasten laguntzen diete, proba eta akats bidez.
  2. Energia nuklearraren olatu berria: erreaktore nuklearren diseinu berriak indarra hartzen ari dira, eta energia iturri hori seguruagoa eta merkeagoa izatea lortuko omen dute.
  3. Jaiotza goiztiarren iragarpena: RNA librea amaren odolean sekuentziatzeak erditze goiztiarra izateko arriskuan dauden emakumeak identifikatzea ahalbidetuko du.
  4. Heste-zunda duen kapsula: gailua irents daiteke eta miniaturazko mikroskopioak ditu. Hari malgu bati lotzen zaio, eta hari horrek energia eta argia ematen dizkio kanpora irudiak bidaltzen dituen bitartean.
  5. Minbiziaren aurkako txerto pertsonalizatuak: Tratamenduak pertsona baten immunitate-sistema estimulatzen du tumorearen mutazio bakarrak identifikatu eta horien aurka borroka egin dezan.
  6. Behirik gabeko, behi hanburgesa: ilarraren, sojaren, gariaren, pataten eta olio begetalen proteinak erabiltzen ditu «haragi» horrek animalien haragiaren ehundura eta zaporea imitatzeko.
  7. Karbono dioxidoarentzako tranpak: aireko CO2 ateratzea aldaketa klimatikoarekin amaitzeko modu zailenetako bat da, baina badirudi gero eta merkeagoa dela eta aukerarik gabe geratzen ari garela.
  8. Elektrokardiograma bat eskumuturrean: hardware eta software arloko erregulazio eta berrikuntza berriei esker, gailu mediko baten zehaztasun bera duten erloju adimendunak sortu dira.
  9. Estoldarik gabeko komunak: leku batzuetan bainu egokirik ez dagoenez, inguruko urmael eta erreketan materia fekala bota behar da, beherakoa eta kolera eragiten duten bakterioak eta birusak hedatuz.
  10. Gizakiek bezala hitz egiten duten adimen artifizialak: sistema horiek eguneroko xehetasunei aurre egiteko gai izango dira, hala nola bileretako apunteak hartu, informazioa bilatzea eta internet bidez erostea.

 

Bi zerrenda hauetaz gain, bereziki interesgarriak diren beste bi etorkizuneko lanketa ere ekarri nahi dizkizuet. Lehena joeren analisi bat baino, horiekin lan egiteko proposamen bat da. Postfuturear-eko lagunek, teknologiara mugatzen ez diren joera batzuk aurkezten dituzte, bai, baina horiekin lan egiteko aukera ematen duen tresneria ere bai. Bestetik, eta oraindik atera ez bada ere urtero, oso interesgarria da Bruce Sterling, zientzia fikzioko idazleak Well komunitatean idazten dituen pronostioak. Urtarrilaren 7tik aurrera webgunean topatuko duzue.

 

Amaitzeko, mundu distopiko baten aurrean jarri baino, argi apur batekin amaitzeko. Zientzia fikzioaren bideak, etorkizun berriak amesteko aukeraz gain, gaurtik gauden tokitik eraldatzen hasteko ere aukerak eman ditzake. Hori da behintzat Solarpunk mugimenduak porposatutakoa. Distopiak alde batera utzi eta etorkizun hobeago batzuetan amesten jartzea. Mugimendu zabala eta anitza bada ere, mugimendu hori irudikatzen duten zenbait puntu jasotzen dituen manifestu bat egin dute. Hauek Solarpunk manifestu horretan jasotzen diren puntuak euskarara ekarriak.

Solarpunka, etorkizunaren ikuspegi bat da, probokazio gogoetatsu bat, bizitzeko modu bat eta etorkizun hori lortzeko proposamen errealisten multzo bat aldi berean.

  1. Solarpunk-ak gara baikortasuna kendu digutelako, eta berreskuratzen saiatzen ari gara.
  2. Solarpunk-ak gara, beste aukera bakarrak ukazioa edo etsipena direlako.
  3. Bere muinean, solarpunka gizadiak lor dezakeen onena irudikatzen duen etorkizunaren ikuspegia da: eskasiaren ondorengo mundua, hierarkiaren ondorengoa eta kapitalismoaren ondorengoa, non gizateria naturaren parte gisa ikusten den eta energia garbiek erregai fosilak ordezkatzen dituzten.
  4. Solarpunkeko «punkak« matxinadarekin, kontrakulturarekin, post-kapitalismoarekin, dekolonialismoarekin eta gogo biziarekin du zerikusia. Gero eta kezkarragiago den ohiko bidea ez den beste norabide batean joatearekin du zerikusia.
  5. Solarpunka mugimendu bat zein genero bat da: ez du soilik istorioekin zerikusia, baita horiek gauzatzeko moduarekin ere.
  6. Solarpunkak taktika ugari hartzen ditu: ez dago solarpunk egiteko modu egokirik. Izan ere, mundu osoko hainbat komunitatek izena eta ideiak hartu eta autoeratutako nitxoak eraikitzen dituzte.
  7. Solarpunkak perspektiba berri baliotsu bat, paradigma bat eta hiztegi bat ematen dizkigu, etorkizun posible bat deskribatzeko. Retrofuturismoa besarkatu beharrean, etorkizunari begiratzen dio erabat solarpunkak. Ez etorkizun alternatibo bati, baizik eta etorkizun posible bati.
  8. Gure futurismoa ez da ziberpunkarena bezalako nihilista, eta steampunkaren joera potentzialki erreakzionarioak saihesten ditu: inozentziarekin, sorkuntzarekin, independentziarekin eta komunitatearekin du zerikusia.
  9. Solarpunkak ingurumenaren iraunkortasuna eta justizia soziala nabarmentzen ditu.
  10. Solarpunkak oraintxe bertan gure bizitzarik zoragarriena egiteko moduak aurkitzearekin du zerikusia, baita atzetik datozen belaunaldiena ere.
  11. Gure etorkizunak lehendik daukaguna berrerabiltzea dakar, eta, behar izanez gero, eraldatzea, beste erabilera bat emateko. Imajinatu “hiri adimendunak” baztertzea herritartasun adimendunaren mesedetan.
  12. Solarpunkak politikak eta zientzia fikzioak bata bestean izan duten eragin historikoa aitortzen du.
  13. Solarpunkak zientzia fikzioa denbora-pasa soil gisa ez ezik, aktibismo modu gisa ere onartzen du.
  14. Solarpunkak hilzorian dagoen lur baten agertokien, aberatsen eta pobreen arteko arrakala gaindiezinaren eta korporazioek kontrolatutako jendarte baten aurka egin nahi du. Ez ehunka urtetan, oraintxe bertan baizik.
  15. Solarpunkak gazteriaren ekile kulturarekin du zerikusia, tokian tokiko soluzio eta sare energetikoekin, funtzionatzen duten sistema autonomoak sortzeko moduekin. Mundua maitatzearekin du zerikusia.
  16. Solarpunk kulturak barne hartzen ditu kultura, erlijio, trebetasun, sexu, genero eta sexu identitate guztiak.
  17. Solarpunka tolerantzia hutsa ez ezik, erruki eta onarpen osoagoa ere besarkatzen duen bilakaera soziala lortzen duen gizateriaren ideia da.
  18. Solarpunkaren estetika bisuala irekia da eta eboluzionatuz doa. Une honetan, honako hauek nahasten dira:
    1. Bela nabigazioa eta 1800. urteko mugaren mitoaren estiloko bizimodua (baina bizikleta gehiagorekin).
    2. Lehendik dagoen azpiegituraren berrerabilpen sortzailea (batzuetan post-apokaliptikoa, batzuetan garaikide-arraroa).
    3. Teknologia egokia.
    4. Art Nouveau.
    5. Hayao Miyazaki.
    6. Jugaad estiloko berrikuntzak mendebaldekoak ez diren herrialdeetatik.
    7. Teknologia altuko backend-ak , emaitza erraz eta dotoreekin.
  19. Solarpunkaren ingurune eraikiak hirigintza berriaren edo oinezkoentzat pentsatutako printzipioetan eta ingurumenaren iraunkortasunean inspiratuta daude.
  20. Solarpunkak, modu sortzailean eraikitako giro bat sortzen du, besteak beste, eguzki irabazia teknologia ezberdinak erabiliz aprobetxatzeko. Autosufizientzia eta bizitza sustatzea da helburua, muga naturalen barruan.
  21. Solarpunkean gure planetaren suntsipen geldoa geldiarazteko ia berandu gelditu gara. Zientzia zentzuz erabiltzen ikasi dugu, gure planetaren parte gisa gure bizi-baldintzak hobetzeko. Jada ez gara nagusi gorenak. Zaintzaileak gara. Lorezainak gara.
  22. Solarpunka:
    1. Anitza da.deviant
    2. Espiritualtasuna eta zientzia elkarrekin egoteko lekua du.
    3. Ederra da.
    4. Oraintxe gerta daiteke.

 

Irudia: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Solarpunk_Flag.jpg

faro_azken